Zamimljivosti o Svetom Stefanu

Ako se za neku građevinu na Budvanskoj rivijeri može reći da je potpuno autentična, jedinstvena u svijetu, da hiljade gostiju dolaze u Budvu upravo da bi nju vidjele – onda je to Sveti Stefan, ostrvo, grad - hotel.
Nesvakidašnjeg izgleda, opasano visokim kamenim bedemima, ostrvo Sveti Stefan sa pravom nosi pijetet najljepše građevine na Crnogorskoj obali. Nekada ribarsko naselje, sada svjetski poznat i priznat grad – hotel, odnedavno u vlasništvu singapurske kompanije “Aman Resorts”, nikoga ne ostavlja ravnodušnim. Ovo unikatno ostrvo ima 118 vila koje su zadržale srednjovjekovnu arhitekturu, međusobno su povezane uskim kamenom popločanim ulicama, a mediteransko rastinje mu daje posebnu draž. Naselje koje je nastalo prije više od šest vjekova, predstavlja utvrđenje Paštrovića, naroda koji naseljava ovo područje. Dugo je služilo za odbranu od brojnih osvajača, što potvrđuju puškarnice i topovi na njegovim bedemima.
Sveti Stefan je dugo bio trgovinski i saobraćajni centar, ali ga već s kraja XIX vijeka stanovnici polako napuštaju, odlazeći preko mora u pečalbu, u potragu za boljim životom. Ovaj nesvakidašnji kameni gradić, prije tačno pet decenija postaje hotel - najneobičniji na svijetu,  a sve ono što ga je činilo prepoznatljivim kao ribarsko mjesto, od ulica, fasada, crvenih krovova i kamenih kuća, biva restaurirano i pretvoreno u luksuzni hotel. Ostrvo je uskom kamenom stazom koja vodi do obale pretvoreno u poluostrvo, a vrata malog ribarskog mjesta otvaraju se za najpoznatije ličnosti svjetskog džet-seta, državnike, političare, glumce, koji su već godinama vjerna klijentela ovog luksuznog i jedinstvenog grada-hotela. Kao i o svim drugim autentičnim građevinama na Budvanskoj rivijeri, tako i o Svetom Stefanu postoji legenda po kojoj je tvrđava sagrađena davne 1442. godine, kao sklonište porodicama iz okolnih paštrovskih sela pred najezdom turaka i gusara.
Po legendi, naselje je nastalo poslije pobjede paštrovskih junaka nad posadama turskih galija koje su krenule u osvajanje Kotora. Od zarobljenog plijena, a priča se da je tu bilo kovčega sa zlatom i drugim dragocjenostima, podignuta je tvrđava sa po jednom kućom za svako od 12 paštrovskih plemena. Legenda govori da je na Svetom Stefanu na terasi iznad ulaznih vrata paštrovski sud vjekovima dijelio pravdu u brojnim sporovima među saplemenicima, zbog čega je ostrvo i bilo nazvano “mjesto od pravde”.
Na popularnom “Svecu” ljetovale su poznate ličnosti dodajući ovome gradu - hotelu epitet najelitnijeg ljetovališta Mediterana. Da je to tako, svjedoče i La Pasionarija, književnici Marlo, Moravija, te sovjetksi kosmonaut Jurij Gagarin, koji su odmor na Svetom Stefanu opisali kao nezaboravan. Ne treba zaboraviti ni dive svjetskog filma Elizabet Tejlor, Sofiju Loren, Moniku Viti, Marinu Vladi, kao i njihove kolege, Karla Brunia, Silvestera Stalonea, Kirka Daglas, Džeremi Ajronsa, koji su takođe bili gosti Svetog Stefana. U vilama hotela odmarali su i poznati šahisti Robert Fišer i Boris Spaski, kao i njemački super model Kladuija Šifer, zatim Engleska princeza Margareta, nekadašnji italijanski kralj Umberto II Savojski, kao i mnoge zvijezde svjetskog džet-seta.
Ne treba izostaviti  podatak da je 1972. godine Sveti Stefan dobio “Zlatnu jabuku”  kao najekskluzivnije ljetovalište na svijetu.